Aile gelir ve gider planı nasıl yapılır?

Her ailenin bir bütçeye ihtiyacı vardır, kraliyet ailelerinin bile! Hollanda kraliyet ailesinin özellikle Kral Willem-Alexander ve Kraliçe Máxima’nın diğer kraliyet ailesi üyeleri gibi ihtişamlı bir hayatı karşılayacak gücü olmasın rağmen onlar bunu istemediler. Kraliyet yatı ve bazı saraylardan feragat ettiler. Bunun yerine mütevazi bir villada yaşamayı seçtiler. Kaldıkları villa büyük kraliyet ikametgahlarının onda biri büyüklüğünde.

Gerek kraliyet ailesi olun gerekse sıradan bir aile, mali durumunuz üzerinde kontrol sağlamanın faydasını göreceksiniz. Bu yazı size nasıl aile bütçesi oluşturacağınızı, atmanız gereken adımları ve yapmanız gereken değerlendirmeleri içeriyor.

1. Mevcut mali durumunuzu değerlendirin

Ne durumda olduğunu anlamak ilk adımdır. Mali durumunuza dair detaylı bir inceleme yapabilmeniz için gereken bazı prensipler:

Gerekli finansal bilgiyi toparlayın

Finansal bilgileri toplarken titiz olmak önemlidir. İlk olarak, son birkaç ayın banka hesap özetlerinizi toplayın. Ayrıca elektrik, su ve internet faturaları gibi toplam ödediğiniz fatura tutarını da toplayın. Konut kredisi, araba kredisi veya öğrenci kredisi gibi kredi bildirimlerini ve aracı kurum veya emeklilik hesabı bildirimlerini, içerdikleri yatırım özetleriyle birlikte toplayın.

Toplam geliri inceleyin

Gelir hesaplarken; maaşınızı, ek gelirlerinizi, serbest zamanlı işlerinizden kazandığınız geliri, yatırım geliri, kira geliri, özetle tüm gelir çeşitlerini değerlendirin. Düzenli ve düzensiz gelir kaynaklarını göz önünde bulundurmak önemlidir.

Sabit ve değişken olan harcamalara karar verin

Sabit giderler, genellikle her ayın belli bir zamanda tekrarlayan maliyetler olarak değerlendirilir. Bunlar; kira veya konut kredisi ödemeleri, kredi taksitleri, sigorta primleri ve abonelik hizmetleri olabilir. Değişken giderler ise aylık seçimlerinize ve yaşam tarzınıza göre her ay değişir. Bunlar; market alışverişi, dışarıda yeme, eğlence, ulaşım, giyim ve diğer isteğe bağlı harcamalar yer alır.

Harcama alışkanlıklarınızı analiz edin ve geliştirilebilecek bölgeleri belirleyin  

Sürekli olarak fazla harcama yaptığınız bir kategori var mı? Yaşam tarzınızı çok da değiştirmeden kesinti yapabileceğiniz alanlar var mı? Optimize edebileceğiniz alanları arayın.

2. Finansal hedefler belirleme

İki farklı zaman dilimi için finansal hedefler belirleyin:

• Kısa vadeli hedefler: Bir yıldan kısa bir süreyi kapsar ve acil durum fonlarını, kişisel borçları ödemeyi veya tatil fonlarını içerir. 
• Orta vadeli hedefler: Bir yıldan beş yıla kadar konulan hedeflerdir. Bu hedefler, ev peşinatı için para biriktirmek veya çocuğunuzun eğitimine para ayırmak gibi şeyler olabilir.
• Uzun vadeli hedefler: Beş yıldan uzun hedeflerdir. Emeklilik planlama, mükliyet satin alma veya finansal bağımsızlık kazanma üzerine olabilir.

Ailenizin mali refahını sağlamak için en önemli olan hedefleri belirleyin. Bu hedeflere öncelik verin. Bu öncelikler yüksek faizli borçları ödemek veya acil durumlar için birikim olabilir. 

3. Gelir ve gider planı yapmak

Hadi gelin, size finansal refaha ulaştırılacak yol haritanızı oluşturmaya başlayalım:

Gelir kaynaklarını kategorize edin

İdeal olarak, birincil gelir kaynağınız güvenilir ve öngörülebilir olmalı. Bu sayede bütçenizi ve harcamalarınızı daha fazla güven bir şekilde planlayabilirsiniz. İkincil gelir kaynağınızı ise düzenli bütçenize dahil etmek yerine birikime, borç ödemelerine veya uzun vadeli finansal hedeflere yönlendirebilirsiniz.

Harcamalarınızı kategorize edin

Değişken harcamalar genellikle daha esnektir. Kişisel ihtiyaçlar ve önceliklere göre ayarlanabilir. Örneğin, daha ucuz seçenekleri tercih ederek veya indirim dönemlerinde alışveriş yaparak market harcamalarınızı azaltabilirsiniz. İsteğe bağlı harcamalar ise tamamen seçimlere bağlı olduğu için daha fazla ayarlama yapabilirsiniz.

Bütçe türüne karar verin 

Değerlendirilecek üç yaygın bütçe türü şunlardır:

• 30/50/20: Temel ihtiyaçlarınız için gelirinizin %50’sini, %30’unu ise istekleriniz için, kalan %20’sini ise birikime ve borçları geri ödemeye ayırırsınız.

• Zar: Paranızı belirli gider kategorilerine göre ayırmak için fiziksel zarflara veya dijital kategorilere koyarsınız.
• Sıfır tabanlı bütçeleme: Gelirinizin her bir kuruşunu belirli bir amaca yönelik ayırmak

Asıl olan şunu bilmektir, herkese uyan tek bir bütçeleme yöntemi yoktur. Çünkü her ailenin kendine özgü şartları ve tercihleri vardır. Eğer sağlıklı olmak ve sağlıklı yaşamak sizin için önemliyse spor salonu üyeliklerine veya organik gıdalara daha fazla para ayırırsınız.

Birikim hedefi belirlemek 

Size uyan gerçekçi ve olabilitesi olan tasarruf oranı nedir? Yüksek bir tasarruf oranı belirlerken bikirim yapmak size yük olmamalı, temel ihtiyaçlarınızı karşılayabilmek keyfinize göre isteğe bağlı harcamalar yapabilmelisiniz. Diğer bir deyişle, sizi zorlayan ancak yine de sınırlarınız içinde kalan bir tasarruf oranını hedeflemelisiniz.

Daha önce belirlediğiniz hedefleriniz ve zamanlamaları da belirlemeniz gereken birikim oranını etkiler.

4. İzleme ve takip etme

Gelirinizi, giderinizi ve birikiminizi takip etmenizde yardımcı olacak birçok mobil uygulama ve bütçeleme aracı vardır. Bu araçlar, finansal verilerinizin görselleştirmiş halidir. Ayrıca size bütçe limitine yaklaştığınızda uyarılar verir ve harcama alışkanlıklarınıza dair öngörü sunarlar. Haftalık, iki haftalık veya aylık harcamalarınızı bu araçlardan inceleyin.

Önemli not: Bütçeler değişmez planlar değildirler. Yaşam şartları ve finansal hedefler zamanla değişebilir. Bu yüzden gerekli olduğunda değişiklik yapabilirsiniz. Örneğin, eğer geliriniz artarsa birikime ve borç ödemesi yapmaya paranızı ayırabilirsiniz. 

5. Aileniz ile konuşun ve onları da dahil edin

Sonuçta bu aile bütçesi! Herkesi kendi finansal hedeflerini paylaşmaya teşvik edin, bu hayallerindeki tatil, yeni bir araba veya üniversite için birikim olabilir. Bu sayede aile üyelerinizi canlı tartışmalara katılmaya sağlayarak daha parlak bir geleceği birlikte planlayarak heyecanlandırabilmek için bir fırsattır. Herkesin katkısı değerlidir ve birbirinizi dinleyerek, ailecek birlik hissi hissedebilir ve aile içinde birlikte karar alma kültürünü geliştirirsiniz.

Her aile üyesini yetenekleri ve ilgi alanlarıyla uyumlu belirli sorumluluklar üstlenmeye teşvik edin. Her birey, ailenin finanslarını yönetmede aktif bir katılımcı olsun ve şahsi yeteneklerini de bu süreçte kullansınlar.

Başarılarınızı ve ilerlemenizi kutlayın

Finansal başarılarınızı kutlayın. Ailenize özel bir şeyler verin. Bu mesela tatlı yemek, birlikte çok sevilen bir yemek hazırlamak veya özel bir etkinlik planlamak olabilir. Özel günleri özel bir şekilde kutlayın. Bu fırsat ile ilerlemenizi ve önümüzdeki heyecan verici olasılıkları düşünün. Bu ödüller size finans yeteneklerinizi hatırlatmalı ve size gelecek için motive etmelidir. Bunu hak ediyorsunuz.

Beklenmeyen giderler ile başa çıkma ve birikim yapma stratejileri 

İşte finanslar zorlukların üstesinden gelmenizi sağlayacak bazı stratejiler: 

• Maliyet azaltıcı önlemler: Bu indirim bulmak olsun veya gereksiz satın alımları engellemek, ya da kupon toplama sanatını öğrenmek olsun, küçük uğraşların büyük katkısı olabilir.
• Gelirinizi artırmanın yolları: Bir ek iş oluşturmayı düşünün. Hobilerinizi paraya çevirin ve yatırım yapın. 
• Önleyici bakım: Eşyalarınızın bakımını düzenli yaptırmak ve tamir ettirerek gelecekte maliyeti yüksek acil durumları önleyebilirsiniz. Bu ev, araç ve hatta kişisel sağlık için de geçerlidir.
• Acil durum planı: Birikimler, gelir akışları, sigorta kapsamı ve hükümet destek programları gibi size sunulan kaynakları inceleyin. Programlar hakkında biriyle konuşmak isterseniz halk kurumları, hayırsever kuruluşlar ve destek ağlarını gözden geçirin.
• Sigorta kapsamı: Sağlık sigortası, ev sahibi veya kiracı sigortası ve araç sigortası gibi sigortalar yaptırırken kapsamlı olanları tercih edin.

Özetle

Başarılı bir aile geliri ve gider planı öncelikle hedef belirlemek ve titiz bir planlama yapmak ile başlar. Başlangıç aşamaları, işin temeli olsa da asıl heyecan yol boyunca aldığınız eylem ve kararlardan gelir. İlerlemenizi dikkatlice takip etmek ve gözlemlemek önemlidir.

Her bir gün, ailecek finansal hedeflerinize doğru adımlar atma fırsatıdır. Bu eylemler bireysel düzeyde küçük görünebilir, ancak zaman içinde önemli ilerlemeler sağlarlar. Harcama konusunda akıllı seçimler yapmak, para biriktirmek için yaratıcı yollar bulmak veya yeni zorluklarla başa çıkmak olsun, bütçe adına her karar daha güvenli bir gelecek için atılan bir basamaktır.

Kaynak: 

How to Plan a Family Budget, Verywell Family

Family budget & money management tips, Raising Children Network